Τιμές και δακοκτονία τα κυρια προβληματα της ελαιοπαραγωγής

 

  ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, 29-4-2022

 

Το ύψος των τιμών διάθεσης του ελαιολάδου, αλλά και η δακοκτονία αποτελούν ένα διαρκές στοίχημα για την ελαιοπαραγωγή της Κρήτης, αφού πρόκειται για τους δύο κρίσιμους παράγοντες που μπορούν να δώσουν ώθηση στην ελαιοπαραγωγή και να αναδείξουν την εξαιρετική ποιότητα του Κρητικού ελαιολάδου.

Σημαντικές επισημάνσεις έγιναν χθες στο πλαίσιο της ημερίδας με θέμα “Ποιότητα και Εμπορία του Ελαιολάδου” και της γενικής συνέλευσης του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης ΣΕΔΗΚ που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στο ξενοδοχείο Aquila Porto Rethymno, όπου έγιναν και οι βραβεύσεις των παραγωγών που αναδείχθηκαν στο διαγωνισμό για την ποιότητα και διάθεση του ελαιολάδου.

 Τη φετινή χρονιά, η παραγωγή ελαιολάδου στην Κρήτη ήταν ικανοποιητική ενώ η ποιότητα παραμένει εξαιρετική, γεγονός που στρέφει τα βλέμματα στην περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας, αλλά και την τυποποίηση στη διάθεση του ελαιολάδου, μιας και είναι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να έχουν προσφέρουν σημαντικό όφελος, μιας και η ποσότητα του ελαιολάδου δεν φαίνεται να είναι αυτή την ώρα  ανταγωνιστική, όπως επισημάνθηκε χθες στην διάρκεια της εκδήλωσης του ΣΕΔΗΚ. Παράλληλα, σε μια όψιμη χρονιά όπως η φετινή,η συγκυρία για την έγκαιρη εξέλιξη του προγράμματος της δακοκτονίας, κρίνεται θετική όπως τόνισαν οι αρμόδιοι φορείς γι αυτό και “στοίχημα” παραμένει η έναρξη του προγράμματος στον κατάλληλο χρόνο.

Ο προβληματισμός σε σχέση με την δακοκτονία παραμένει έντονος από πλευράς των παραγωγών και των φορέων, όπως εκφράστηκε χθες στη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του ΣΕΔΗΚ. Για το λόγο αυτό οι φορείς εστιάζουν στον έγκαιρο προγραμματισμό και την ενημέρωση προκειμένου το πρόγραμμα να εξελίσσεται ομαλά ζητώντας ωστόσο προς την κατεύθυνση αυτή και την συνεργασία των παραγωγών.

Όπως εξήγησε σε δηλώσεις της η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης Μαίρη Λιονή η ίδια στο πλαίσιο της γενικής συνέλευσης προχώρησε σε εκτενή ενημέρωση για τις αρμόδιότητες της περιφέρειας σε σχέση με την δακοκτονίας. Όπως τόνισε οι γραφειοκρατικές διαδικασίες είναι ογκώδεις και συχνά ο χρόνος έναρξης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εξωγενείς παράγοντες με αποτέλεσμα να παρατηρούνται και καθυστερήσεις. Ωστόσο,τη φετινή χρονιά είναι σε ισχύ ο τριετής διαγωνισμός που θα λύσει τα παραπάνω ζητήματα τουλάχιστον για τα δύο επόμενα χρόνια, εφ όσων δεν θα απαιτείται εκ νέου διαδικασία. 

 Όπως υπογράμμισε η κ. Λιονή: “Σε ότι αφορά τον διαγωνισμό της δακοκτονίας, επειδή είναι άνω των ορίων διαγωνισμός, είναι δηλαδή περισσότερα από 11 εκ ευρώ για όλη την Κρήτη και είναι διεθνής διαγωνισμός, θέλει το χρόνο του και μια διαδικασία. Πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις νομικές διατάξεις για τους διεθνείς διαγωνισμούς. Αυτό σημαίνει ότι για να ξεκινήσει έγκαιρα αυτός ο διαγωνισμός πρέπει να έχουμε έγκαιρα την πίστωση από το αρμόδιο Υπουργείο, αλλιώς δεν μπορεί να ξεκινήσει. Επίσης να σας πως ότι έχει δικαίωμα κάθε εργολάβος που συμμετέχει στον διαγωνισμό να κάνει προδικαστική προσφυγή και εκεί προκύπτουν καθυστερήσεις. Προσπαθούμε κάθε χρόνο να βελτιωθούμε στους χρόνους έναρξης των διαδικασιών αυτών αλλά δεν είναι στο χέρι μας πάντα, γιατί υπάρχουν και εξωτερικοί παράγοντες. Γι’ αυτό προσπαθήσαμε να έχουμε τριετή διαγωνισμό – που είναι σε ισχύ- έτσι ώστε τουλάχιστον το θέμα αυτό να το αντιμετωπίζουμε τον πρώτο χρόνο και στη συνέχεια να κυλάει ομαλά τα επόμενα δύο χρόνια. Τα χρήματα τα έχουμε και έχουν ξεκινήσει έγκαιρα και οι διαγωνισμοί που γίνονται κάθε χρόνο για την παγιδοθεσία”.

Όπως πρόσθεσε η κ. Λιονή, οι παράγοντες που επηρεάζουν το χρόνο έναρξης της δακοκτονίας είναι ποικίλοι, τόσο οικονομικοί όσο και γραφειοκρατικοί. Αξίζει να σημειωθεί πως η Περιφέρεια Κρήτης διαθέτει κονδύλια ύψους 1 εκ ευρώ για τη δακοκτονία προκειμένου να γίνουν οι επιπλέον ψεκασμοί που συχνά απαιτούνται αφού το προβλεπόμενο κονδύλι από πλευράς του κράτους δεν επαρκεί για την κάλυψη όλων των ψεκασμών στην Περιφέρεια Κρήτης. Παράλληλα, ένα από τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν την δακοκτονίας είναι και οι έλεγχοι, όπως εξήγησε η κα Λιονή και συγκεκριμένα: “ Έχουμε επισημάνει και το θέμα των ελέγχων στη δακοκτονίας. Δεν έχουμε τόσο προσωπικό που να πηγαίνει να ελέγχει το κάθε κτήμα. Γι αυτό και ζητάμε από τους παραγωγούς, τους οποίους ενημερώνουμε για το πότε θα έχουμε ψεκασμούς, όπως και τους προέδρους των τοπικών κοινοτήτων, την αυτοπρόσωπη αν είναι δυνατόν παρουσία τους στα κτήματά τους όταν γίνεται ο ψεκασμός. Έτσι θα μπορούν και να ανοίγονται τα κτήματα αλλά και οι ίδιοι να επιβλέπουν. Η περιφέρεια έχει προβεί σε ένα ακόμη μέτρο. Χρησιμοποιούμε τα GPS στα τρακτέρ και βλέπουμε αν  πηγαίνουν στα σημεία που  έχουν καθοριστεί από την αρμόδια γεωργική υπηρεσία. Δεν φτάνει μόνο  αυτό. Ζητάμε συνεργασία με τους παραγωγούς για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Έχουμε συνάψει προγραμματική σύμβαση με το ΙΤΕ ώστε να μας προτείνουν οι επιστήμονες τρόπους για καλύτερη παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου. Προσπαθούμε χρόνο με το χρόνο να γινόμαστε καλύτεροι και εφ’ όσων δεν μπορούμε να κερδίσουμε το θέμα της ποσότητας, να κερδίσουμε το θέμα της ποιότητας”.

Στο ζήτημα της δακοκτονίας αναφέρθηκε σε δηλώσεις του και ο Πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ, δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργος Μαρινάκης, τονίζοντας πως στο πλαίσιο της γενικής συνέλευσης εκφράστηκε η κοινή αγωνία για τα θέματα ποιότητας και δακοκτονίας, δύο κρίσιμοι παράγοντες για την ετήσια παραγωγή. Παράλληλα,στοίχημα παραμένει και η τιμή του ελαιολάδου με την τυποποίηση να αποτελεί το “κλειδί” εκείνο που θα δώσει την υπεραξία στο προϊόν. Όπως εξήγησε ο κος Μαρινάκης: “Πρώτιστο όμως μέλημα είναι και των ίδιων παραγωγών να συνεργάζονται με την Περιφέρεια, τους αναδόχους εργολάβους αλλά και τους οικείους δήμους ώστε να κάνουμε αυτή τη διαδικασία ακόμη πιο αποτελεσματική. Θεωρώ χρήσιμες αυτές τις συναντήσεις οι οποίες όλους μας συνεγείρουν και θα έπρεπε να προβληματιζόμαστε πως γίνεται σε περίοδο κρίσης αντί να αυξάνεται η τιμή του ελαιολάδου να αυξάνεται η αξία των σπορελαίων. Αυτό είναι δείγμα πως συμπεριφερόμαστε στην κουζίνα μας και ως καταναλωτές. Ο ΣΕΔΗΚ θα αναλάβει πρωτοβουλίες, θα έρθει σε επαφή με την Περιφέρεια Κρήτης, με τους συνεταιρισμούς παραγωγών, με ειδικούς επιστήμονες για να μπορέσουμε να αναβαθμίσουμε το θέμα της ποιότητας του ελαιολάδου μιας και το θέμα της ποσότητας το έχουμε χάσει εδώ και καιρό. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι θα εξαφανιστούμε αν δεν δώσουμε πολύ μεγάλη έμφαση στο θέμα της ποιότητας του ελαιολάδου που είναι σε ποσοστό 95% εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο”

    Σε ό,τι αφορά την διάθεση τυποποιημένου ελαιολάδου ο κος Μαρινάκης υπογράμμισε: “Η τυποποίηση δίνει υπεραξία σε οποιοδήποτε προϊόν. Όταν το έχουμε χύμα είναι πάμφθηνο, όταν το συσκευάζουμε γίνεται ένα αγαθό με μεγαλύτερη υπεραξία”

   Για το λόγο αυτό, όπως τόνισε, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενημέρωση από πλευράς του ΣΕΔΗΚ προκειμένου όλα τα στάδια της παραγωγής να έχουν ορθές πρακτικές προς όφελος του ελαιολάδου. “Χωρίς γνώση και επιστημοσύνη ουσιαστικά καθιστούμε μη εμπορεύσιμο το προϊόν με λανθασμένες πρακτικές. Όλα αυτά είναι ευθύνη όλων μας να γίνει μια σωστή ενημέρωση και να προλάβουμε όλους τους δυσμενείς παράγοντες που επηρεάζουν και την τιμή” πρόσθεσε ο κ. Μαρινάκης.

Όπως εξήγησε ο Γεωπόνος, Επιστημονικός Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ Δρ Νίκος Μιχελάκης ο κύριος παράγοντας που σχετίζεται άμεσα με την ποιότητα του ελαιολάδου και απασχολεί έντονα όλους τους φορείς και τους παραγωγούς, αφορά την δακοκτονία. Οι κλιματικες και αγρονομικές συνθηκες που προηγηθηκαν, όπως ανέφερε, ευνοούν μια καλή ισως και πλούσια παραγωγή. Απαιτειται ομως να διασφαλιστεί και η ποιοτητα. Γιαυτο,  όπως εξήγησε ο κ. Μιχελάκης: “To θέμα που κυριάρχησε και απασχόλησε περισσότερο τη συζήτηση  ηταν η  δακοκτονία που αποτελει τον   κύριο παράγοντα  για την ποιότητα του λαδιού. Τα προηγούμενα χρόνια έχουμε υποστεί τόσες πολλές ζημιές που είναι φυσικό να ανησυχούν τους  αγρότες.  Κατά την άποψή μου η φετινή χρονιά έχει τα εχέγγυα να προχωρήσει κανονικά. Είναι μια όψιμη χρονιά. Οι ελιές την περίοδο αυτή δείχνουν να έχουν προχωρήσει σε άνθιση σε όλες σχεδόν τις περιοχές με καλό ποσοστό ανθοφορίας. Αν εξελιχθούν όλα ομαλά, θα πρέπει να έχουμε μια καλή χρονιά. Από την άλλη όμως η χρονιά αυτή που είναι όψιμη  για την παραγωγή πιθανως θα είναι οψιμη και για το Δάκο. Επομενως  έχουμε περιθώριο φέτος να  επεείμαστε πιο έτοιμοι. Φέτος είναι όψιμη χρονιά άρα θα πάει πιο πίσω. Έχουμε χρονικά περιθώρια φετος να εφαρμοτεί εγκαιρα και  σωστά, χωρίς καθυστερήσεις η Δακοκτονία. Θεωρητικά όλα θα κριθούν από την ετοιμότητα των υπηρεσιακων και πολιτικών παραγοντων  του Υπουργείου να εφαρμόσουν έστω μια χρονιά τα πράγματα στην ώρα τους”.

 Όπως εξήγησε ο κος Μιχελάκης, η περυσινή χρονιά από πλευράς ποιότητας του ελαιολάδου ήταν θετική κάτι που όπως ειπε  διαπιστωθηκε και από τον διαγωνισμού ελαιολάδου.. Συγκεκριμένα, ο κ. Μιχελάκης υπογράμμισε: “Όπως διαπιστώθηκε από τον διαγωνισμό, η οξύτητα ήταν σε άριστα επίπεδα. Είχαμε να δούμε πολλά χρόνια τοσο χαμηλη οξυτητα. Ομως και τα αλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά που εξετάσαμε ήταν σε σχετικά καλά επίπεδα”. 

Οι τιμές, όπως ανάφερε ο κ. Μιχελάκης κυμαίνονται από 3,50-3,60 στην Ανατολική Κρήτη και από 3,30-3,40 στην Δυτική Κρήτη. Και η διαφορα, οπως τονισε , οφειλεται στον τροπο διαθεσης. Στην Ανατολική Κρήτη ο κύριος παράγοντας που ανεβάζει τις τιμές είναι ότι πολλά συνεταιρικά ελαιοτριβεία  πωλούν το ελαιόλαδο με διαγωνισμούς και δημοπρασίες. Και αυτο πρέπει οι παραγωγοι  να φροντίσουν ωστε να εφαρμοστεί και στην Δυτικη Κρητη”.

                             ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΩΝ 

Στο πλαίσιο της ημερίδας, πραγματοποιήθηκαν χθες και οι απονομές των βραβείων στα ελαιοτριβεία  που συμετειχαν στον διαγωνισμό ποιότητας ελαιολάδου.

 Οι βραβεύσεις που απονεμηθηκαν για  ποιοτητα ειχαν ως εξης:

Χρυσή Μινωική Ελιά: ΑΣ. Σταβιων, Αστερούσια Α.Ε., Ελαιόμυλος Καργάκης Α.Ε  και Τιμητικη ο Α.Σ. Καντάνου.

Αργυρή Μινωική Ελιά: Α.Σ. Έμπαρου, Α.Σ. Παπαγιαννάδων, Κουμιανάκης, Παναγιωτάκης,Υιοί Πρωτογεράκη Ο.Ε.
Χάλκινη Μινωική Ελιά: Α.Σ. Ζάκρου,Α.Σ. Κριτσάς,Α.Σ. Λιθινων,Κρητελ Αφοί Καργάκη Α.Ε.,Σταμματάκης Εμμ.,Φανουράκη - Φραγκιαδάκη

Έπαινοι:
Α.Σ. Ζυβραγου,Α.Σ. Μαλλων,Α.Σ. ΜεσκλώνΑ.Σ. Σκοπης,Βασιλαντωνάκη - Πετρουλάκη, Κληρονόμοι Μπουντουράκη-Κανάκη, Μαρκάκης Β. & Σια Ο.Ε., Παπαμαστοράκης Αδάμ, Παρασχάκης Εμμ.

Οι βραβευσεις που απονεμηθηκαν για την διαθεση ειχαν ως εξης:

Χρυση Μινωικη Ελια απονεμηθηκε στους  Συν/σμους:  Α.Σ.Έμπαρου, Α.Σ. Ζάκρου και Α.Σ. Κριτσάς για ορθες και διαφανείς  πρακτικες που εφαρμοσαν για την διαθεση του ελαιολαδου τους. Διεθεσαν ολο το ελαιόλαδό τους με δημοπρασίες και τυποποίηση