’ 

Επιλέχθηκαν’ ’  8 Υποψήφια’  Μνημειακά ’ ’ για το’  2010

Στόχος η Προστασία τους και ο Εμπλουτισμός της ενδοχώρας με αξιοθέατα

’ Έκκληση για ’ εντοπισμό Μνημειακού του 1930 στον Βουτά Σέλινου

Άρχισε τις’  εργασίες της η Επιτροπή Αξιολόγησης’  Μνημειακώ σύμφωνα με τις διαδικασίες που έχουν’  καθοριστεί’  στα πλαίσια του ΣΕΔΗΚ’  με την εξέταση των 35 αιτήσεων που είχαν’  υποβληθεί κατά την διάρκεια του 2010.

Κατά’  την 1^η’  συνεδρίαση της Επιτροπής που έγινε’  στα Γραφεία του ΣΕΔΗΚ στα Χανιά στις 18 Φεβρουαρίου’  έγινε μια’  προκριματική ’ ’ επιλογή των Ελαιοδέντρων εκείνων’  που από την εξέταση των στοιχείων ’ που περιλαμβάνονται στα Δελτία που είχαν υποβληθεί (θέση, διαστάσεις, Φώτο, ιστορικό, ’ κλπ)’  ’ από τους ενδιαφερομένους Δήμους, Συλλόγους ή Πρόσωπα, εκτιμήθηκε ότι μπορούν’  να χαρακτηριστούν’ ’  ως «Υποψήφια» και να προχωρήσουν για επιτόπου αξιολόγηση ’ με επίσκεψη’  των Μελών της Επιτροπής’  και εξέταση’  των στοιχείων τους.

Η τελική ανακήρυξη θα γίνει από το ΔΣ του ΣΕΔΗΚ ’ στο όποιο θα υποβληθεί η τελική έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής.

Η Αξιολόγηση των Υποψήφιων Μνημειακών

Τα ελαιόδεντρα’  που επελέγησαν ’ κατά την συνεδρίαση αυτή της Επιτροπής’  ως «Υποψήφια» είναι τα εξής Οκτώ: Αγγελιανά (Κουτσουρές) ’ Δ. Μυλοποτάμου, Αγ. Ιωάννης (Χαλικιά) Δ. Αμαρίου, Κορφαλώνας Δ. Κισάμου, Μόδι (Κεφάλια) Δ.Πλατανιά, Ακρωτήρι (Χωραφάκια) Δ. Χανίων, Χρωμοναστήρι Δ. Ρεθύμνου, Καμηλάρι (Μετόχι) Δ. Φαιστού, Αστρικας Δ. Πλατανιά,’ ’ ’ ’  μερικά από τα οποία φαίνονται στις φωτογραφίες που δημοσιεύονται.’ ’ 

Από τα υπολοιπα αρκετά παρουσίαζαν ενδιαφέρον αλλά δεν είχαν πλήρη στοιχεία για την αξιολόγηση ενώ αλλά δεν φανήκαν να ικανοποιούν ’ τα κριτήρια που έχει θέσει η Επιτροπή.

Ωστόσο η διαδικασία αξιολόγησης είναι ανοιχτή τόσο για την υποβολή συμπληρωματικών στοιχείων’  για όσα’  έχουν υποβληθεί’  αιτήματα’  αλλά και για την υποβολή νέων αιτήσεων.

Υπόψη ότι τα οκτώ Ελαιόδεντρα που κρίθηκαν’  ως «Υποψήφια Μνημειακά» θα εξεταστούν στην συνέχεια με επί τόπου επίσκεψη Μελών της’  Επιτροπής οπότε θα γίνουν’ ’  νέες μετρήσεις, φωτογράφηση και συλλογή επί πλέον στοιχείων κλπ’  τα οποία θα ληφθούν υπόψη’  για την τελική αξιολόγηση από την οποία θα προταθούν για ανακήρυξη εκείνα που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την συνέχιση της’  αξιολόγησης από την Επιτροπή είναι η συναίνεση των ιδιοκτήτων και το ενδιαφέρον των οικείων Δήμων και τοπικών Φορέων για την’  ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου τους ώστε να καταστούν επισκέψιμα. Η χωρική’  και δημόσια ανάδειξη (πινακίδες, έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα κλπ ) για να υπάρχει ομοιομορφία θα γίνει από τον ΣΕΔΗΚ’  σε συνεργασία με τους’  οικείους Δημους.

Αναζητούνται στοιχεία’  για ιστορικά ελαιόδεντρα

Πέραν από τα οκτώ’  Υποψηφία ελαιόδεντρα,’  η Επιτροπή’  έλαβε σοβαρά υπόψη της και δύο άλλα Ελαιόδεντρα για τα οποία τα υπάρχουν’  σημαντικά ιστορικά στοιχεία αλλά απαιτείται παραπέρα έρευνα και διερεύνηση και συμβολή των τοπικών ’ Φορέων’  για τον εντοπισμό και την ανάδειξη τους.

Το ένα από τα ελαιόδεντρα αυτά είναι «Η ΠΕΡΙΦΗΜΗ ΕΛΑΙΑ ΕΙΣ ΒΟΥΤΑΝ ΣΕΛΙΝΟΥ» της οποίας φωτογραφία’ ’  αλλά και οι διαστάσεις υπάρχουν στο βιβλίο ΠΑΝΘΕΟΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ Κρήτη 1930 σύμφωνα με φωτοτυπία και πληροφορίες που’  ευγενώς προσέφερε στην Επιτροπή ο Δάσκαλος Λαογράφος κ. Σταμ. Αποστολάκης, σύμφωνα με τον οποίο η ’ ’ φωτογραφία βγήκε κατά τις Εορταστικές’  εκδηλώσεις που έγιναν στο Σέλινο για την Εκατονταετηρίδα από την απελευθέρωση.’  Η Επιτροπή εντόπισε το Βιβλίο στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης και ανέτρεξε στις τρεις Εφημερίδες ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ, ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ και ΚΗΡΥΞ που εκδίδονταν στα Χανιά το 1930 και βρήκε την ειδησεογραφία των εκδηλώσεων του Σελίνου, αλλά δυστυχώς δεν εντόπισε κανένα στοιχείο’  σχετικά με την Ελιά και την Φωτογραφία. Όσοι προαιρούνται’  ας βοηθήσουν για την ’ τεκμηρίωση’  και τον εντοπισμό ή την διαπίστωση της ’ τυχόν καταστροφής του ελαιοδέντρου.

Το δεύτερο από τα ελαιόδεντρα είναι’  εκείνο που μας υποδεικνύει με δημοσιεύματα του ο Αξιέπαινος Φυσιοδίφης’  κ. Αντ. Πλυμάκης και βρίσκεται στα Λιβανιανά της ακτής Λύκου -Φοίνικα στα Σφακιά, Τα’  ελαιόδεντρα’  είναι τρία -τέσσερα και’  μοιάζουν, όπως δημοσιεύει ο κ. Πλυμάκης με βράχους γκρίζους και στον χρωματισμό αλλά και στην σκληρότητα του ξύλου.

Ωστόσο για τον εντοπισμό, την ανάδειξη και αξιοποίηση και των δυο αυτών πολύ αξιόλογων Μνημειακών ελαιοδέντρων είναι απαραίτητο να υπάρξει και να εκδηλωθεί το ενδιαφέρον των’  οικείων Δήμων Καντάνου- Σελίνου και Σφακίων αλλά και Φορέων ή Προσώπων των περιοχών ώστε να υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες και να συμπληρωθεί το Δελτίο Υποψηφιότητας που απαιτείται.

Οι Στόχοι’  της Ανάδειξης και Αξιολόγησης

Υπόψη ότι η’  ανάδειξη των Μνημειακών ελαιόδεντρων, την οποία έχει αρχίσει και συνεχίζει ο ΣΕΔΗΚ με επιστημονικά δημοσιεύματα, εκδόσεις,’  επιτόπια ανάδειξη κλπ από το 2002, έχει δυο βασικούς στόχους:

•ü’ ’ ’ ’ ’ ’  Την προστασία ’ των Ελαιόδεντρων αυτών και διατήρηση τους ως βασικών στοιχείων’  της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

•ü’ ’ ’ ’ ’ ’  Τον εμπλουτισμό της ενδοχώρας με αξιοθέατα που συνδέονται με την φύση, την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου ώστε να αποτελέσουν πόλους έλξεις για την ανάπτυξη του εσωτερικού τουρισμού

Για να επιτευχθούν’  οι στόχοι αυτοί απαραίτητη είναι η συμβολή όλων των ενδιαφερομένων Πολιτιστικών Φορέων, ατόμων κλπ αλλά και κυρίως των Δήμων οι οποίοι μετά την’  ανακήρυξη πρέπει να προχωρήσουν σε ανάδειξη των δέντρων και ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου ώστε τα δέντρα να καταστούν αξιόλογα ’ και επισκέψιμα αξιοθέατα.’ 

Η Επιτροπή της Αξιολόγησης

Η Επιτροπή’  Αξιολόγησης Μνημειακών Ελαιόδεντρων που όρισε με απόφαση του ο ΣΕΔΗΚ αποτελείται από τους:

Σαρπάκη Ανάγια -’  Δρ. Αρχαιολόγο -Αρχαιοβοτανολόγο,

Μιχελάκη Νίκο - Δρ. Γεωπόνο-’  Πρώην Ερευνητή και Δ/ντη του Ινστιτούτου Ελιάς και Επιστημονικό’  Σύμβουλο του ΣΕΔΗΚ,

Μετζιδάκη Γιάννη - Δρ. Γεωπόνο’  Ερευνητή του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων,

’ Κοζυράκη Μαρία - Δασολόγο και’  Δρ. Αρχιτέκτων Τοπίου Υπάλληλο’  της Δ/νσης Δασών Περιφέρειας Κρήτης

Αρχοντάκη Ιωάννη - Ιστορικό Τέχνης, Καλλιτεχνικό’  Επιμελητή στο’  " Ελαιουργείον Τέχνης

’ Υπόψη ότι η διαδικασία ανακήρυξης Μνημειακών που παρουσιάστηκε και υιοθετήθηκε σε Ημερίδες του ΣΕΔΗΚ για τα Μνημειακά έχει αναρτηθεί από τα τέλη του’  2009 στην ιστοσελίδα του ΣΕΔΗΚ www.sedik.gr’  περιλαμβάνει υποβολή Δελτίου Υποψηφιότητας το οποίο συντάσσει ο ενδιαφερόμενος (Δήμος, Φορέας, άτομο) στο οποίο καταγράφονται διαφορά’  μορφολογικά , ιστορικά κλπ’  στοιχεία’  του δέντρου.

’ Ήδη, κατά το 2008 και 2009 αναδείχτηκαν από τον ΣΕΔΗΚ 10 Μνημειακά ελαιόδεντρα στην Κρήτη με καταγραφή, επιτόπια προβολή, και παρουσίαση τους σε βιβλίο, ντοκιμαντέρ και’  ιστοσελίδα www.polelia.gr που έχουν κοινό τίτλο «Ο Πολιτισμός της Ελαιοκομίας στην Κρήτη».

Τα’  ήδη ανακηρυγμένα ηλικίας 2-3 χιλιάδων ετών Μνημειακά’  βρίσκονται στις Βούβες (Δ. Κολυμβαρίου), στο Ανισαράκι (Δ. Καντάνου), τα Π. Ρούματα (Δ. Βουκολιών), τον Σαμωνά (Δ. Αρμένων), Κ. Τριπόδο (Δ. Γεροποτάμου), Γέννα (Δ. Συβρίτου), την Αρχαία Γόρτυνα (Δ. Γορτυνας),’  την Παλιάμα (Δ. Ζαρού), τον Πανασό (Δ. Ρούβα) και το Καββούσι (Δ. Ιεράπετρας),

Οι ενδιαφερομενοι για περισσοτερες πληροφορίες μπορούν να ανατρέχουν στην ιστοσελίδα του ΣΕΔΗΚ www.sedik.gr η να απευθύνονται στο τηλέφωνο 28210 50800.