Υπόμνημα ΣΕΔΗΚ για τις καταστροφές στην ’ Ελαιοκαλλιέργεια ’ ’ ’ από τις ’ Χιονοπτώσεις’ ’ ’ 

10-3-08.’ 

Η αποζημίωση των απωλειών ’ της παραγωγής και η αποκατάσταση των’  σοβαρών ζημιών’  που προκλήθηκαν στα ελαιόδεντρα αρκετών Δήμων στην Κρήτη από’  τις Χιονοπτώσεις’  που έγιναν στις 17-18 Φεβρουαρίου σε όλη την Κρήτη, ’ ’ αποτελούν τα θέματα’  Υπομνήματος το οποίο υπέβαλε ο ΣΕΔΗΚ’  προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τον ΕΛΓΑ και την ΠΣΕΑ. Το’  Υπόμνημα αυτό μεταξύ άλλων αναφέρει:’ 

’ ’ Κύριε Υπουργέ

Όπως ’ ασφαλώς ’ γνωρίζετε κατά το διάστημα 17-18 Φεβρουαρίου 2008, ασυνήθιστα έντονες χιονοπτώσεις έπληξαν την Κρήτη και προκάλεσαν σημαντικές απώλειες’  στην παραγωγή και ζημίες στο φυτικό κεφαλαίο της ελαιοκαλλιέργειας’  σε διάφορους Δήμους.

Οι απώλειες αυτές’  στην παραγωγή’  και’ ’  οι ζημιές στο φυτικό κεφάλαιο,’  είναι αυτονόητο’  ότι, ’ όπως συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις, ’ πρέπει να αποζημιωθούν από τον ΕΛΓΑ ’ ’ και από την ΠΣΕΑ

’ ’ ’ ’  Ωστόσο από πληροφορίες των ΜΜΕ, ’ φαίνεται ότι οι υπηρεσίες ’ σας υποστηρίζουν ότι υπάρχει αδυναμία κάλυψης των’ ’  απωλειών’  και’ ’  ζημιών αυτών ’ εξαιτίας της ’ ’ μη ύπαρξης ασφαλιστικής κάλυψης για την ελαιοκομική παραγωγή μετά την 10 Φεβρουαρίου, προθεσμία ’ ’ που θέτει ο Κανονισμός ασφάλισης Φυτικού Τομέα. ’ Ο «Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης» (ΣΕΔΗΚ) που αποτελεί ένα’  διαδημοτικό φορέα των Ελαιοκομικών Δήμων της Κρήτης και έχει σαν βασική αποστολή’  του να συμβάλλει στην αναβάθμιση των συνθηκών στον χώρο της παραγωγής αλλά και την βελτίωση των όρων στο επίπεδο της διάθεσης του ελαιολάδου της Κρήτης, θεωρεί υποχρέωσή του, να’ ’  σας’ ’  υποβάλλει κάποιες επισημάνσεις ’ αλλά’  και’  συγκεκριμένες προτάσεις ’ με στόχο να συμβάλλει στην’  ταχύτερη και ορθολογικότερη ’ αποζημίωση’  της παραγωγής’ ’  και’  αποκατάσταση των ζημιών ’ των πληγέντων ελαιόδεντρων.’ ’ ’ 

1. ΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ ΖΗΜΙΩΝ’ 

Όπως’  προαναφέρθηκε οι’  ζημιές που έγιναν, ’ παρά το ότι οι χιονοπτώσεις έπληξαν σχεδόν ολόκληρο το νησί, δεν είναι γενικευμένες αλλά αφορούν, ’ σύμφωνα με ’ έγγραφα στοιχεία των Δήμων Μελών μας, ορισμένα ’ Δημοτικά διαμερίσματα’  που έχουν κατά Νομό και Δήμους ως εξής.

’ 

Ν. Χανίων

Δήμος Κεραμειών (Δ.Δ. Δρακώνας, Κάμπων, Κοντόπουλων, Μαλάξας, Παπαδιανών,’  Πλατυβόλας) επί συνόλου 262.000 δέντρων επλήγησαν περίπου’  75.000 σε ποσοστό 5-60% κατά Διαμέρισμα.’ 

Δήμος Πελεκάνου (Δ.Δ. Σαρακίνας, Κοντό Κυνήγι, Βουτάς, Σκλαβοπούλα, Παλαιόχωρας) επι συνόλου 300.000 ελαιόδεντρων επλήγησαν περίπου ’ 120.000’  σε ποσοστό 35-55% κατά’  Διαμέρισμα -

’ Δήμος’  Καντάνου ’ (Δ.Δ. Καντάνου, Πλεμενιανών, Κακοδικίου) επι συνόλου 270.000 επλήγησαν σχεδόν όλα’  -

’ Δήμος ’ Ανατ. Σελίνου (Όλα τα ΔΔ του Δήμου) επί συνόλου 275.000 δένδρων επλήγησαν περίπου 85.000 (ποσοστό 30% )

-Δήμος Βουκολιών (Δ.Δ. Κακοπέτρου, Παλιών Ρουμάτων) ’ επι συνόλου 570.000 δέντρων επλήγησαν περίπου 12.000 ( 2%) ’ ’ 

Νομός Ρεθύμνου

-Δήμος’  ’ Λαπαίων ’ (Δ.Δ. ’ Αργυρούπολης, Βιλανδρέδο, Μυριοκέφαλα) σε ποσοστό 5-10%’ 

'

Νομός Ηρακλείου’ ’ 

-Δήμος Ζαρού (Δ.Δ. Ζαρού, Μορονίου, Βοριζίων) επι συνόλου 390.000 δέντρων επλήγησαν περίπου 40.000 (ποσοστό 10%)

-Δήμος Κρουσώνα (Δ.Δ. Κρουσώνα, Κορφών, Σάρχου, Λουτρακίου) επι συνόλου 160.000 δέντρων επλήγησαν περίπου 20.000 (ποσοστό 13%)

-Δήμος ’ Τυλίσου ’ (Όλα τα Δ.Δ. του Δήμου) επι συνόλου 360.000 δέντρων επλήγησαν’  περίπου 45.000 (ποσοστό 12%)’ 

-Δήμος Τυμπακίου ( Δ.Δ.’  Καμαρών) μικρός αριθμός δέντρων-Δήμος Παλιανής (Όλα τα Δ.Δ. του Δήμου) επι συνόλου 120.000 δέντρων επλήγησαν περίπου 12.000 (ποσοστό 10%)-Δήμος Κόφινα (Όλα τα Δ.Δ. του Δήμου) επι συνόλου 1.200.000 δέντρων επλήγησαν ’ 

2. ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Οι απώλειες στην παραγωγή στο επίπεδο του νησιού δεν ήταν γενικευμένες ’ δεδομένου ότι’  οι χιονοπτώσεις πραγματοποιήθηκαν’  ’ σε χρόνο που η ’ ’ συγκομιδή για τις περιοχές που καλλιεργείται η ποικιλία Κορωνεϊκη (Λιανολιά)’  είχε σχεδόν ολοκληρωθεί. Δεν συνέβη όμως το ίδιο και με τις περιοχές’  που καλλιεργούνται οι ποικιλίες Μαστοειδής (η Τσουνάτη) και Χοντρολιά (η Θρουμπολιά)’ ’  των ’ οποίων η συγκομιδή, που συνήθως γίνεται με φυσική πτώση,’ ’  κατά κανόνα παρατείνεται μέχρι τον Μάιο.

Οι απώλειες στην παραγωγή στις περιοχές αυτές ήταν πολύ σημαντικές ’ και’  σε αρκετές περιπτώσεις’  στο επίπεδο ορισμένων διαμερισμάτων και ’ παραγωγών ολοκληρωτικές. Οι ζημίες’  στην παραγωγή’  ήταν και ποσοτικές ’ και ποιοτικές.

Οι ποσοτικές αφορούν ’ απώλειες ’ ελαιόκαρπου ’ ο οποίος έπεσε είτε’  κατευθείαν ’ από τα δέντρα είτε ’ μέσω’  των’  βραχιόνων που’  έσπασαν, ενώ οι ’ ποιοτικές ’ ’ αφορούν υποβάθμιση του’  ελαιόλαδου (οξύτητα, ταγγίσει κλπ) λόγω των μωλωπισμών και του παγώματος του ’ ελαιόκαρπου που’  δεν απωλέσθηκε. ’ 

3. ΖΗΜΙΕΣ ΣΤΟ ΦΥΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ.

Οι ζημιές στο’  Φυτικό κεφάλαιο’  περιλαμβάνουν σπάσιμο ’ μεγάλου αριθμού πρωτογενών και δευτερογενών ’ βραχιόνων’ ’  των δέντρων και’  ασφαλώς ’ είναι’  μακροπρόθεσμες’  αφού η’  παραγωγική αποκατάσταση των’  ελαιοδένδρων είναι μεν τεχνικά εφικτή, θα απαιτήσει όμως’  αναλογα με τις περιπτώσεις, ’ από 3-5 χρόνια.

Οι ζημιές’  στο Φυτικό κεφάλαιο ’ ’ ’ αφορούν:

1.Τις απώλειες’  του εισοδήματος ’ των επόμενων ετών ’ μέχρις ότου τα δέντρα επανέλθουν στην κανονική καρποφορία.

2. Το κόστος’  ’ ανασύστασης’  των πληγέντων ’ ελαιόδεντρων που περιλαμβάνει ’ ’ τις δαπάνες κοπής,’  τεμαχισμου και απομάκρυνσης των’  σπασμενων κλαδων’  αλλά και τις δαπάνες ’ περιποίησης των δένδρων (κλάδευμα, καθαρισμό, μόρφωση κόμης κλπ) που θα απαιτηθουν μέχρι την επαναφορά των δενδρων στο αρχικο τους παραγωγικο δυναμικο. ’ 

4.’  ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ’  ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ.

’ ’ ’ Σοβαρό’  πρόβλημα αποτελεί, εκτος από το κόστος’  ’ και η’  εκτέλεση στην πραξη των εργασιών’  αποκατάστασης οι οποίες απαιτούν χρήση μηχανικών μέσων και προσωπικού με ανάλογες’  ικανότητες, πράγματα που δεν διατίθενται’  από την πλευρά των συνήθως ηλικιωμένων ’ και ανήμπορων ’ παραγωγών των’  περιοχών που επλήγησαν.Για την αντιμετώπιση του προβλήματος’  επομένως είναι αναγκαία’  η οργάνωση συνεργείων που θα διαθέτουν ’ ικανότερο προσωπικό και κατάλληλο μηχανικό εξοπλισμό τα οποία υπό την επίβλεψη των’  παραγωγών μπορούν να προχωρήσουν στην εκτέλεση της αποκατάστασης .’ ’ ’ ’ ’ ’ 

 

5.ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μετά τα παραπάνω προτείνουμε τα ακόλουθα:

1.Τροποποίηση της προθεσμίας μετά την οποία’  δεν καλύπτονται οι ζημίες στην παραγωγή των ελαιόδεντρων’  σύμφωνα με το άρθρο 5 του Κανονισμού’  Ασφάλισης Φυτικού Τομέα του ΕΛΓΑ ( ΚΥΑ αριθ. 15711/30.9.98) και μετάθεση της’  για τις ποικιλίες ’ Μαστοειδής (η Τσουνάτη) και Χοντρολιά (η Θρουμπολιά) ’ από ’ 10 Φεβρουαρίου ’ τουλάχιστο στις ’ ’ 15 Μαιου. ’ Η τροποποίηση αυτή μπορεί να γίνει με Υπουργική απόφαση, όπως προβλέπεται από το άρθρο 5’  της προαναφερθείσας ΚΥΑ και δικαιολογείται αφού’ ’  οι παραπάνω ποικιλίες’ ’  συγκομίζονται κατά παράδοση με φυσική πτώση’  και η συγκομιδή τους διαρκεί και μέχρι Ιούνιο και αφού’  η ύπαρξη’  και ’ κατά τον τρόπο αυτό’  καλλιέργεια τους γίνεται αποδεκτή και επιδοτείται με βάση του Κοινοτικούς και Εθνικούς Κανονισμούς’ ’ ’  Η τροποποίηση μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ ώστε να καλύψει τις’  συγκεκριμένες ζημιές από τις χιονοπτώσεις τις’  17-18 Φεβρουαρίου.’ 

2.Πρόβλεψη από την Δ/νση ΠΣΕΑ’  νέου Προγράμματος RAGBY ’ όμοιου με εκείνο’  που έχει’  προβλεφθεί με την ΚΥΑ’  256451/6-7-2004’  για τις ζημιές από’  θεομηνίες και δυσμενείς καιρικές συνθήκες της’  περιόδου 2002-2003 ώστε καλυφθεί ’ το κόστος ανασύστασης των πληγέντων ελαιόδεντρων και ’ να υπάρξει συμπληρωματική ενίσχυση για την απώλεια της παραγωγής των επομένων ετών. Είναι προφανές ότι οι ’ ενισχύσεις που θα προβλεφθούν ’ ανά ελαιόδεντρο πρέπει να αυξημένες ’ κατά ένα σημαντικό ποσοστό’  έναντι εκείνων που προβλέπονται’  με την προαναφερθείσα ΚΥΑ,’  δεδομένου ότι από το 2002/3 το κόστος’  εξοπλισμού, ημερομισθίων ’ αλλά και’  καυσίμων ’ έχει αυξηθεί σημαντικά . ’ 

3. ’ Οργάνωση συνεργείων εκτέλεσης των εργασιών αποκατάστασης κατά ’ Δήμο ’ κατά το πρότυπο της επιτυχημένης αποκατάστασης των ελαιοδένδρων που επλήγησαν από πυρκαγιές στο Ανατ. Σέλινο πριν από μερικά χρόνια. Η χρηματοδότηση’  της δράσης αυτής’  μπορεί να γίνει από τις πιστώσεις του Ποιοτικού Παρακρατήματος’  του άρθρου 69 του Καν. 1782/2003 αφού’  σαφώς υπάγεται στην προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος που προβλέπει το συγκεκριμένο άρθρο.Το έργο αυτό’  μπορούν να αναλάβουν και’  να παρακολουθήσουν’  οι Δήμοι’  η και οι τοπικοί Συνεταιρισμοί εφόσον χρηματοδοτηθούν ανάλογα. ’ 

Ο ΣΕΔΗΚ θα μπορούσε να συνδράμει μια τέτοια προσπάθεια λειτουργώντας οργανωτικά και συντονιστικά.

Στην συγκεκριμένη’  περίπτωση’  ασφαλώς θα ήταν ορθολογικό τουλάχιστον για τα πληγέντα υψίκορμα γερασμένα ελαιόδεντρα, να μην χαθεί η ευκαιρία για’  μια’  ανασύσταση που θα αποβλέπει’  στο να’ ’  επανέλθουν ’ τα δέντρα σε μια ’ ’ πλέον’  σύγχρονη παραγωγική’  μορφή χαμηλότερου ύψους,’  που θα επιτρέπει’  αυξημένη παραγωγικότητα και μειωμένο κόστος καλλιέργειας και συγκομιδής.’ ’ 

 

 

 

Ο Πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ

Γιώργης Μαρινακης

’ Δήμαρχος Ρεθύμνου