"Το δέντρο καταγραφέας φυσικών και ιστορικών γεγονότων "

 

Δρ. Ανάγια Σαρπάκη

Αρχαιολόγος – Αρχαιοβοτανολόγος

 

     Η Ελιά, το δέντρο των Μινωϊτών, Μυκηναίων και των αρχαίων Αθηναίων, παραµένει πολιτιστικό, οικονοµικό και θρησκευτικό σύµβολο για όλους τους λαούς της Μεσογείου. Προσφέρει   διατροφή, και υγεία και διδάσκει σοφία, ειρήνη και πολιτισµό .

   Είναι το δέντρο που δεν πεθαίνει και στέκει όρθιο χιλιάδες χρόνια, θεατής και καταγραφέας των φυσικών και ιστορικών γεγονότων που διαδραµατίζονται γύρω της.   Ταυτίζει έτσι την οντότητά της µε την έννοια της αιωνιότητας και θεωρείται σαν ‘δέντρο ιερό’.

   Η µοναδικότητά της αυτή, εµπνέει την τέχνη από τα πρώτα χρόνια που ο άνθρωπος συµβιώνει µαζί της. Αποτυπώνεται στα "φρέσκο" στις τοιχογραφίες της Κνωσού και στα µάρµαρα του Παρθενώνα   της αρχαίας Ελλάδος, και εµπνέοντας ει την νεόώτερη λογοτεχνία και την ποίηση.

   Έτσι, η χαρά µας περισσεύει µε το νέο σύγγραµµα για τα Μνηµειακά Ελαιόδεντρα του   Νίκου Μιχελάκη, ενός εξαίρετου γνώστη και υπηρέτη ερευνητή της ελαιοκοµίας. Στο πόνηµά του «Μνηµειακά ελαιόδεντρα» εµβαθύνει στη µελέτη της ιστορίας του δέντρου και στην αξία της άυλης πλευράς του. Καταγράφει τις άοκνες προσπάθειες που έγιναν και γίνονται για την προστασία, ανάδειξη και ανάπλαση των ελαιοδέντρων που παρουσιάζουν τα πιο αξιόλογα ηλικιακά, µορφολογικά, ιστορικά και πολιτιστικά πολιτισµικά χαρακτηριστικά.

   Στο έργο του αυτό, αρωγός αποφασιστικής σηµασίας υπήρξε ο ΣΕΔΗΚ, που υποστήριξε µε όλα του τα µέσα του την ολη προσπάθεια. Επιστράτευσε κατά καιρούς, υπηρεσίες, φορείς, επιστήµονες και απλούς ελαιοπαραγωγούς, µεταξύ των οποίων είχα την τιµή να επιστρατευτώ και η ίδια, µετέχοντας στην Επιτροπή αξιολόγησης που συγκρότησε ο ΣΕΔΗΚ.

   Η συµµετοχή µου αυτή, µου επέτρεψε να εµπλουτίσω τις εµπειρίες µου, όχι µόνο για την επισήµανση και αξιολόγηση των Μνηµειακών ελαιοδέντρων, αλλά και για τα προβλήµατα που συναντώνται για την   ανάδειξη και ανάπλασή τους, τα οποία συνδέονται µε το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δέντρων και την εκτέλεση µελετών και χρηµατοδοτήσεων.

   Και εδώ θα πρέπει να επισηµάνουµε ότι, χάρη στο ενδιαφέρον του ΣΕΔΗΚ και την οικονοµική υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, τα προβλήµατα αυτά αντιµετωπίστηκαν και ήδη έχει ολοκληρωθεί ή βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάπλαση λίγων αλλά πολύ αξιόλογων Μνηµειακών ελαιοδέντρων στην Κρήτη.  

   Βέβαια, προκειµένου τα ελαιόδεντρα αυτά να αποτελέσουν µνηµεία που, µαζί µε τα αλλά άφθονα αρχαιολογικά ελαιοκοµικά ευρήµατα που υπάρχουν στην Κρήτη, θα αναδείξουν και προβάλουν τον πλούσιο πολιτισµό   της ελιάς στο νησί και θα συµβάλλουν στην ανάπτυξη του τουρισµού και στην ενδοχώρα, απαιτούνται και άλλες προσπάθειες   από την πλευρά ιδιωτών, φορέων και της πολιτείας.

   Και στις προσπάθειες αυτές το πόνηµα του κ.Μιχελάκη, ασφαλώς µπορει να συµβάλει σηµαντικά και αποφασιστικά .

Χανιά, Νοέµβριος 2020

Ανάγια Σαρπάκη