Επείγουσα ανάγκη για ριζική λύση με ανασχεδιασμό θεσμικού πλαισίου
Γράφει ο Ν.Μιχελάκης*
Πολύ σοβαρές σε έκταση και σε ένταση είναι οι δακοπροσβολές φέτος στην Κρήτη, όπως αποδεικνύεται καθημερινά απο την ποιότητα του ελαιολάδου που παράγεται στα ελαιοτριβεία αλλα και απο τις δηλώσεις απογοήτευσης όλων των παραγωγών.
Το φαινόμενο βέβαια φαίνεται ότι υπάρχει φέτος και σε άλλες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, αλλα στην Κρήτη παρουσιάζει τέτοια έξαρση που είχε να φανεί πριν αρκετές δεκαετίας όταν δακοκτονία γινόταν με «μελάσα» Δεν υπάρχει, ως φαίνεται, ούτε ένα χωριό του νησιού που να έμεινε αλώβητο απο την επέλαση του εντόμου, ενώ οι ζημιές κυμαίνονται σε ένταση και απο λιόφυτο σε λιόφυτο.
Η έκταση των ζημιών και οι επιπτώσεις
Επίσημα στοιχεία για τις ζημιές δεν έχουν γίνει γνωστά. Όπως όμως φαίνεται απο πληροφορίες υπηρεσιών (Χανιώτικα Νέα 12.12.19), ελαιοτριβείων και παραγωγών, δυστυχώς φαίνεται να προσεγγίζονται αρκετά οι αρχικές εκτιμήσεις που έδωσε ο ΣΕΔΗΚ στο πρόσφατο υπόμνημά του.
Λάδια υψηλής ποιότητας με οξύτητες 0,3ο -0,4ο φαίνεται ότι είναι πολύ σπάνια έως ανύπαρκτα. Ένα ποσοστό 30 % είναι οξύτητας 0,5ο -0,8ο (έξτρα παρθένα), ενώ ένα μεγαλύτερο ποσοστό 45% είναι οξύτητας 0,8ο-2,0ο (κοινά παρθένα). Τα υπόλοιπα 25% είναι απο 2ο βαθμούς και άνω ( βιομηχανικά).
Οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις, που είναι τεράστιες και εκτιμώνται απο διάφορους απο 100-150εκ ευρώ, εκτός απο τους άμεσα θιγομένους ελαιοπαραγωγούς, ελαιοτριβείς κλπ φαίνεται ότι επεκτείνονται σε όλο το φάσμα της οικονομικής ζωής του νησιού όπως λένε πολλοί επαγγελματίες. Οι παραγωγοί δεν μπορούν να πωλήσουν το υποβαθμισμένο προϊόν τους ούτε σε ευτελείς τιμές, αφού η πλειονότητα των ελαιοτριβείων δεν αγοράζουν.
Ο βασικός όμως προβληματισμός επικεντρώνεται στο αν συμφέρει πλέον η ενασχόληση με την ελαιοκαλλιέργεια στο μέλλον αφού είναι φανερό ότι με τις τιμές που διαμορφώνονται δεν μπορούν να καλυφθούν πλέον οι δαπάνες για λιπάσματα, καλλιέργεια, κλαδέματα και συγκομιδή!
Λύση με ίδρυση ειδικού φορέα
Επομένως ορθό είναι ο πολιτικός κόσμος άλλα και η Περιφέρεια Κρήτης να τολμήσουν χωρις καθυστέρηση σήμερα τον ανασχεδιασμό μιας ριζικής λύσης. Μια νέα εμβαλωματική αντιμετώπιση με παροχή 1-2 εκατ. ευρώ επί πλέον, όπως έγινε και πέρυσι οπωσδήποτε δεν πρόκειται να αποδώσει τίποτε. Τα 20 εκ,€ που δίδονται σήμερα πρέπει να γίνουν 35 εκ.€ , όσα δίνονταν προ μνημονίων. Η διαφορά κάλλιστα μπορεί να καλυφθεί απο την είσπραξη των εισφορών που διαφεύγουν απο επιτήδειους!
Ο ΣΕΔΗΚ στο Υπόμνημα του πρότεινε σαν λύση την σύσταση ειδικού φορέα Δακοκτονίας με την ίδρυση ΝΠΙΔ που θα έχει την συνολική επιστημονική, διοικητική και οικονομική ευθύνη, όπως το παλαιό «Ταμείο Προστασίας Ελαιοπαραγωγής»
Ο φορέας αυτός, θα πρεπει να λειτουργεί αυτόνομα και να έχει κεντρική και περιφερειακή διάρθρωση με έδρες στις Περιφέρειες και παραρτήματα στις Περιφερειακές Ενότητες. Και οπωσδήποτε το θεσμικό πλαίσιο που θα τον διέπει θα πρέπει να προβλέπει οι αμοιβές των εργολάβων να υπόκεινται σε κυρώσεις άλλα και να συνδέονται με πριμ ανάλογα με την αποτελεσματικότητα του έργου τους.
Ας ελπίσουμε πως η Κυβέρνηση άλλα και όλοι οι πολιτικοί παράγοντες του τόπου δεν θα αμελήσουν και δεν θα παραπέμψουν και πάλι στις καλένδες το πρόβλημα γιατί «οι καιροί ου μενετοί»!
*Ο Νίκος Μιχελάκης ειναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα κείμενα των άρθρων του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μονό μετά απο άδεια του ίδιου. (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)
