Άσχημη η εξέλιξη της παραγωγής και την φετινή χρονιά!

 

ΑΝΑΤΟΛΗ 03-09-19 Νικ. Τραντάς
Τρεις ψεκασμοί έχουν ολοκληρωθεί ήδη σε όλο το Νομό Λασιθίου, σε ορισμένες δε περιοχές και ο τέταρτος ψεκασμός… Στο μεγαλύτερο τμήμα του νομού δεν έχει ολοκληρωθεί, αλλά είναι σε εξέλιξη ο τέταρτος. Αν και το φετινό πρόγραμμα δακοκτονίας ξεκίνησε στο Νομό Λασιθίου, με τις καλύτερες προοπτικές, με το αναγκαίο προσωπικό στη θέση του, τους έγκαιρους πρώτους ψεκασμούς και επαρκές στοκ από περυσινά φάρμακα, οι πληθυσμοί αυτή την περίοδο παρατηρούνται αρκετά υψηλοί, σε ορισμένες δε περιοχές, η συντονίστρια του προγράμματος, γεωπόνος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Λασιθίου Αγγελική Καραταράκη, τους χαρακτήρισε «πρωτόγνωρα υψηλούς»!

Μεγάλο το πρόβλημα στο Επάνω Μεραμπέλλο
Αυτό παρατηρείται σε συγκεκριμένες ελαιοκομικές ζώνες του Πάνω Μεραμβέλλου και αυτές τις μέρες τέτοιο φαινόμενο παρατηρείται στις περιοχές Βρυσών, Νίσπιτα και Ζενίων και ακολουθούν οι περιφέρειες Λατσίδας, Βουλισμένης, Νεαπόλεως, Λιμνών. Γενικότερα, στην πεδιάδα της Νεάπολης οι πληθυσμοί του δάκου έχουν αυξηθεί το τελευταίο 20ήμερο σε πρωτόγνωρα επίπεδα…

Ευνοείται από κλιματολογικούς παράγοντες
Γενικά, η πορεία ανάπτυξης και εξάπλωσης του δάκου το τελευταίο δεκαήμερο έχει εκτοξευτεί! Η μάχη αποδεικνύεται άνιση με τον δάκο να υπερισχύει… κατά κράτος, όπως παραδέχεται η αρμόδια Υπηρεσία της Π.Ε. Λασιθίου. Η γεωπόνος εξήγησε ότι τα αίτια ανάπτυξης των πληθυσμών του δάκου είναι πολυπαραγοντικά. Βασικός είναι ο κλιματολογικός παράγοντας, αφού οι σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού σε συνδυασμό με την υψηλή σχετικά υγρασία, αποτελούν ιδανική συνθήκη για την ανάπτυξη του βλαβερού εντόμου. Στις δε περιοχές που προαναφέραμε στο Πάνω Μεραμβέλλο, το υγρό μικροκλίμα και η μεγάλη βλάστηση που διατηρεί δροσερό το περιβάλλον, συμβάλλουν επιπρόσθετα στην ανάπτυξη του δάκου.

Ανθεκτικότητα του Δάκου στα φυτοφάρμακα!
Αλλά, ένας άλλος παράγοντας που παρατηρείται και μελετάται πλέον με μεγαλύτερη προσοχή είναι η ανάπτυξη ανθεκτικότητας του δάκου στα χρησιμοποιούμενα επί χρόνια φάρμακα τα οποία προμηθεύεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Εξ άλλου, η ανάπτυξη αντοχών στα φυτοφάρμακα από πλευράς καταπολεμούμενων εντόμων και άλλων παθογόνων μικροοργανισμών σε καλλιέργειες, δεν είναι είδηση. Απλώς, η διαπίστωση ανάπτυξης αντίστασης του δάκου ειδικά σε συνδυασμούς φαρμάκων που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό αναποτελεσματικούς τους ψεκασμούς για τους οποίους δαπανώνται εκατομμύρια, θα πρέπει να χτυπήσει «καμπανάκι» στο αρμόδιο υπουργείο. Και επειγόντως να μελετήσει τα αποτελέσματα αναλύσεων από τα εργαστήρια στα οποία η Περιφέρεια αποστέλλει δείγματα και να αναπροσαρμόσει το σχεδιασμό και το συνδυασμό των φαρμάκων που προμηθεύεται, εφόσον επιβάλλεται να γίνει, για να υπάρξει και ουσιαστικό αποτέλεσμα, τις επόμενες χρονιές από το πρόγραμμα δακοκτονίας.

Εγκατάλειψη της ελαιοκαλλιέργειας
Η προοδευτική εγκατάλειψη της ελαιοκαλλιέργειας και μη συλλογή του ελαιόκαρπου ο οποίος παραμένει στα δέντρα και πέφτει και σαπίζει στο έδαφος, συνιστά πρόσθετο παράγοντα της παρατηρούμενης υπεραύξησης των πληθυσμών του δάκου.

Και αν δεν γίνονταν οι ψεκασμοί;
Στην ερώτηση της ΑΝΑΤΟΛΗΣ, αν και κατά πόσον συνέβαλαν οι εκτελεσθέντες ψεκασμοί στον έλεγχο των πληθυσμών και τι θα συνέβαινε, αν δεν γίνονταν και αυτοί, η απάντηση της κ. Καραταράκη ήταν ότι στην περίπτωση αυτή «πραγματικά, θα είχε καταστραφεί η ελαιοπαραγωγή»!

Φόβοι για δραματική μείωση της παραγωγής
Φέτος, πάντως η παραγωγή, που κατ’ αρχήν είχε εκτιμηθεί από την Υπηρεσία ότι θα είναι περίπου 18.000 τόνοι λάδι στο Νομό Λασιθίου, τίθεται υπό αίρεση, με τάση για δραματική μείωση, αν δε ληφθούν και από τους παραγωγούς τα ενδεικνυόμενα μέτρα, για να σωθεί στο μέτρο που είναι κάτι τέτοιο εφικτό.
Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να φροντίζουν όπου προγραμματίζονται επόμενοι ψεκασμοί να μεταβαίνουν στα κτήματά τους και να ανοίγουν κλειδωμένες περιφράξεις για να μπορούν να εισέλθουν τα συνεργεία. Και, το σημαντικότερο, θα πρέπει να συμβουλευτούν γεωπόνους της Υπηρεσίας, αν, πού και πότε θα πρέπει να προβούν σε ψεκασμούς διαβροχής των ελαιοδέντρων τους, για να αντιμετωπίσουν το δάκο.
Η κλιματική αλλαγή, οι μεταβολές παγιωμένων μέχρι σήμερα κλιματολογικών και βιολογικών συνθηκών, μεταβάλλουν και τις αντιλήψεις που επικρατούσαν μέχρι σήμερα, για την αντιμετώπιση και των εχθρών των καλλιεργειών, επεσήμανε η αρμόδια γεωπόνος.
Οι δε ψεκασμοί από μόνοι τους έχουν και παράπλευρες επιπτώσεις γιατί σκοτώνουν και μεγάλο αριθμό χρήσιμων εντόμων, διαταράσσοντας την οικολογική ισορροπία, με απροσδιόριστες συνέπειες γενικότερα…
Αν και πέρυσι έγιναν τέσσερις ψεκασμοί, φέτος προγραμματίζονται έξι, που θεωρείται αριθμός επαρκής για το μέγιστο θετικό επιδιωκόμενο αποτέλεσμα στο πρόγραμμα για το νομό. Εντούτοις, θα υπάρξουν περιοχές που δεν θα πραγματοποιηθούν οι δύο επιπλέον ψεκασμοί, γιατί από τον διαγωνισμό που είναι σε εξέλιξη, οι εργολάβοι δεν έχουν καταθέσει προσφορές σε περιοχές, μάλιστα, που όπως προαναφέραμε, παρουσιάζουν και το πιο οξύ πρόβλημα σε ό,τι αφορά την παρουσία πληθυσμών.

Να λάβουν οι παραγωγοί ίδια μέτρα
Αλλά, όπως επισημαίνει η κ. Καραταράκη, υπάρχει άλλο ένα στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν και αφορά την πολύ κρίσιμη περίοδο μετά το πέρας των ψεκασμών που προβλέπει το πρόγραμμα δακοκτονίας. Μέχρι την έναρξη της συλλογής του ελαιοκάρπου μεσολαβεί ένα πολύ κρίσιμο χρονικό διάστημα που ο δάκος και λόγω κλιματικών συνθηκών μπορεί να πολλαπλασιαστεί ακόμη περισσότερο και να προκαλέσει πραγματική καταστροφή της παραγωγής, αν ο παραγωγός δε λάβει ίδια μέτρα ψεκάζοντας τα δέντρα του.
Ρωτήσαμε την κ. Καραταράκη, αν η Υπηρεσία έχει εικόνα για το μέγεθος της δακοπροσβολής. Είπε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ακόμη γιατί τώρα πραγματοποιείται η επίσημη, καθολική δειγματοληψία, γι’ αυτό και δεν υπάρχει πλήρης εικόνα. Σε γενικές γραμμές, παρά τους μεγάλους πληθυσμούς δάκου, δε φαίνεται από την εντύπωση που έχουν αποκομίσει οι τομεάρχες που έχουν βγει στο ύπαιθρο, ότι η προκληθείσα ζημιά είναι τραγική.
Σύντομα, πάντως, τα φάρμακα που είχε από περυσινά αποθέματα η Υπηρεσία της Π.Ε. Λασιθίου θα εξαντληθούν και για να μπορέσει να ολοκληρώσει τους έξι ψεκασμούς, θα πρέπει να γίνει αποστολή φαρμάκων από το υπουργείο, ακόμη και αν τυπικά δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κατακύρωσης στους μειοδότες του διεθνούς διαγωνισμού που είναι σε εξέλιξη…

Να επανεξεταστεί σοβαρά η πολιτική του Υπουργείου
Όλα αυτά, αποτυπώνουν το πολυσύνθετο ζήτημα που είναι η εκτέλεση του προγράμματος δακοκτονίας και το οποίο κάποια στιγμή το Υπουργείο Γεωργίας θα πρέπει να επανεξετάσει σοβαρά ώστε να γίνει αποτελεσματικό, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες της προσπάθειας των ελαιοκαλλιεργητών που απέμειναν, ώστε να σωθεί και η παραγωγή ενός πολύτιμου προϊόντος, που εξακολουθεί, παρά τα πολλά και μεγάλα προβλήματα στην οργάνωση και το κόστος καλλιέργειας, την τυποποίηση, την εμπορία και τιμή στον παραγωγό, να αποτελεί τη βάση της αγροτικής παραγωγής στην Κρήτη.