Η εξελιξη των εξαγωγών σε σχέση με την παραγωγή σε χύμα και τυποποιημένο

 

Γράφει ο Ν.Μιχελάκης*
Οι εξαγωγές ελαιολάδου απο την Ελλάδα και την Κρήτη, παρά τις κατά καιρούς θριαμβολογίες διαφόρων παραγόντων και πολιτικών, τα τελευταία χρονια, δυστυχώς, εξακολουθούν να κινούνται με τους ίδιους περίπου χαμηλούς ρυθμούς, που προσεγγίζουν τα όρια της στασιμότητας (Σχ.1). Αυτό προκύπτει απο την επεξεργασία των στοιχείων που μας παραχώρησε η ΕΛΣΤΑΤ, τα οποία, παρά τις ελλείψεις ή και ασάφειες που κατά περιπτώσεις παρουσιάζουν, μας παρέχουν μια εικόνα αρκετά χρήσιμη για την εξαγωγή βασικών συμπερασμάτων.

Βέβαια, ως εξαγωγές ελαιολάδου από την Κρήτη, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, νοούνται οι εξαγωγές που γίνονται κατευθείαν από το νησί σε χώρες εκτός Ελλάδας, ενώ οι ποσότητες που διακινούνται σε άλλες περιοχές εντός της χώρας (π.χ. Αθήνα, Θεσσαλονίκη κ.α.) και μετά εξάγονται, δεν καταγράφονται στις εξαγωγές της Κρήτης.

 

 

 

Εξαγωγές και Παραγωγή Κρήτης

Η πρώτη διαπίστωση που προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων της τελευταίας 9/ετιας ( 2009-2017) είναι ότι, οι κατευθείαν εξαγωγές τους νησιού σε ξένες χώρες, συνολικά (χύμα + τυποποιημένο), αυξάνονται μεν αλλά με ένα μέσο ετήσιο ρυθμό πολύ χαμηλό, της τάξεως του 1.200 τόνων ανά έτος.

Συνολικά, απο πλευράς όγκου, εξαγωγές απο την Κρήτη την τελευταία 9/ετία, κυμάνθηκαν κατά μ.ο. σε 37. χ.τ./έτος και από πλευράς αξίας κατά μ.ο. στα 122,1 εκ.€ ανά έτος. Άρα η μέση τιμή ανά κιλο ήταν 3,3 €

Η παραγωγή του νησιού, την τελευταία 9/ετία σύμφωνα με τα στοιχεία τοπικών υπηρεσιών και άλλες πληροφορίες, παρουσίασε τεράστιες διακυμάνσεις, εξαιτίας καιρικών καταστροφών. Χαρακτηριστική είναι η πτώση της παραγωγής στο ιστορικό χαμηλό των 25 χ.τ. το 2013/14 εξαιτίας των ζημιών απο τους καύσωνες της άνοιξης, πράγμα που συνετέλεσε να πέσουν και οι εξαγωγές στο ιστορικό χαμηλό των 18 χ.τ./έτος!

Συνολικά οι εξαγωγές ελαιολαδου της Κρητης (37 χ.τ.) απορρόφησαν κατά μ.ο. περιπου το 40% της παραγωγής η οποια την ίδια περίοδο κυμάνθηκε στους 87 χ.τ. /έτος

Επομένως, το υπόλοιπο 60% της παραγωγής του νησιού, κατευθύνθηκε στην εσωτερική αγορά με διαφόρους τρόπους για τους οποίους, δυστυχώς, δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία και σύμφωνα με δικές μας εκτιμήσεις είναι περίπου οι εξής:

-Η αυτοκατανάλωση των κατοίκων της Κρήτης και των οικείων τους εκτός Κρήτης που μάλλον είναι σταθερή κάθε χρόνο και πρέπει να κυμαίνεται στους 15χ.τ./έτος (20% της παραγωγής), - Η άμεση πώληση από παραγωγούς σε καταναλωτές ως χύμα που εξαρτάται απο την παραγωγή και πρέπει να κυμαίνεται στο 15% της παραγωγής.
-Η πώληση σε Επιχειρησεις Τυποποίησης του εσωτερικού που και αυτή εξαρτάται απο την παραγωγή και πρεπει να κυμαίνεται, στο 25% .

Εξαγωγές Χύμα και Τυποποιημένου
Οι εξαγωγές χύμα, καίτοι τα στατιστικά δεν διαχωρίζουν χύμα και τυποποιημένο, συμπερασματικά, με βάση τις γενικές πληροφορίες που υπάρχουν, εξακολουθούν να υπερτερούν των εξαγωγών τυποποιημένου και παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις εξαρτώμενες στενά απο την παραγωγή (Πιν.2).

Αντίθετα οι εξαγωγές τυποποιημένου ακολουθούν μια ομαλότερη πορεία με μέσο ρυθμό αύξησης +1000 τον/έτος ο όποιος βεβαία κρίνεται πολύ χαμηλός.

Κι αυτό γιατί, για να φτάσουμε ένα λογικό στόχο εξαγωγών τυποποιημένου που θα ηταν περίπου 70% της παραγωγής ( περίπου 70 χ.τον/έτος) με ένα τέτοιο ρυθμό αύξησης θα απαιτούνταν 60 χρονια από σήμερα!

Τα αίτια δυστυχώς είναι πολλά. Κυριότερο όμως είναι η μικρή εξαγωγική δυναμική των πολυάριθμων, αλλά μικρών μονάδων τυποποίησης της Κρητης, οι οποιες, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥπΑΑΤ το 2017 έφτασαν αισίως τις 126 (Χανιά 29 + Ρέθυμνο 14 + Ηράκλειο 61+ Λασίθι 22).

Επομένως η μέση εξαγωγική δυναμική τους, με βάση τα σημερινά δεδομένα, ανέρχεται σε μόλις 300 τόνους ανά έτος.

 

*Ο  Νίκος Μιχελάκης ειναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα κείμενα των άρθρων του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μονό μετά απο άδεια του ίδιου. (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)