Αποτέλεσμα προσπαθειών ή συγκυρίας; Συμπεράσματα απο την εξέταση των στοιχείων
Γράφει ο Ν. Μιχελάκης*
Με πολύ θετικά και μερικές φορές διθυραμβικά σχόλια υποδέχτηκαν παράγοντες του Εμπορίου και των Εξαγωγών την πράγματι μεγάλη αύξηση των εξαγωγών του κλάδου τροφίμων και ποτών και ιδιαίτερα του Ελαιόλαδου κατά την περίοδο του 2015. Η αύξηση αυτή για την Κρήτη, σύμφωνα με τις δηλώσεις, ανέρχεται απο πλευράς αξίας σε ευρώ σε 113,6 % για το σύνολο τροφίμων και ποτών και σε 255% για το Ελαιόλαδο.
Ειδικά οι εξαγωγές Ελαιολάδου απο την Κρήτη κατά την περίοδο 2014/15 (Σχ.1) σύμφωνα με δική μας επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, διαπιστώνεται ότι είναι οι υψηλότερες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Από πλευράς όγκου έφτασαν τους 63,6 χιλ. τόνους, ποσότητα που ισοδυναμεί με ποσοστό 201% του μέσου όρου των εξαγωγών της προηγούμενης 6/ετιας, ενώ απο πλευράς αξίας απέφεραν.233,5 εκ €, ποσό σημαντικό για την οικονομία του νησιού.
Που οφείλεται η αύξηση των εξαγωγών μας
Ασφαλώς η θετική εξέλιξη των αυξημένων εξαγωγών μας αξίζει να διερευνηθεί πως πρόεκυψε και σε ποιούς λόγους οφείλεται.
Παρά το ότι τα στοιχεία απο Ελληνικής πλευράς δεν παρέχουν αξιόλογη πληροφόρηση, απο τα στοιχεία της διεθνούς αγοράς φαίνεται σαφώς ότι, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι αυξημένες εξαγωγές μας ήταν αποτέλεσμα κάποιας συγκεκριμένης πολιτικής ή ιδιαίτερων προσπαθειών ώστε να δικαιολογούνται πανηγυρισμοί και καλλιέργεια αισιοδοξίας για το μέλλον.
Κύριος παράγων της θετικής εξέλιξης, είναι φανερό ότι, είναι η συγκυρία της σύμπτωσης μιας αρκετά καλής παραγωγής της Κρήτης (117 χ.τ.) με μια πολύ χαμηλή παραγωγή στις κύριες ελαιοπαραγωγικές χώρες του κόσμου και ιδιαίτερα της Ισπανίας.
Όπως είναι γνωστό, το 2014/15 η παραγωγή στην Ισπανία έπεσε κατά 500 χ.τ. κάτω από τον μέσο όρο της τελευταίας 10/ετιας, που ήταν 1,3 εκ. τόνοι ετησίως. Κλόνισε έτσι σημαντικά, το παγκόσμιο ισοζύγιο παραγωγής ¬κατανάλωσης ελαιολάδου με αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης και την γνωστή σημαντικη περυσινή άνοδο των τιμών σε παγκόσμιο επίπεδο που πλησίασαν τα 4 €/κ στην Ισπανία και Ελλάδα και 6 €//κ στην Ιταλία.
Σε χύμα ή τυποποιημένο, έγιναν οι εξαγωγές;
Ανάγκη συμμετοχής των παραγωγών στην τυποποίηση!
Παρά την σημαντική έλλειψη που παρουσιάζουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επί χρόνια εξακολουθούν να μην χωρίζουν τις εξαγωγές σε χύμα και τυποποιημένο, φαίνεται ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών μας ήταν, δυστυχώς, χύμα.! Αυτό προκύπτει από το ότι σε 63,6 χιλ.τόν. των εξαγωγών μας η Ιταλία, που παραδοσιακά αγοράζει απο την Ελλάδα μόνο χύμα απορρόφησε το 2014/15 περί τους 42,3 χ.τ. ενώ και άλλοι βασικοί αγοραστές μας όπως η Γερμάνια και οι ΗΠΑ άρχισαν να αγοράζουν σε σημαντικές ποσότητες χύμα.
Επομένως, φαίνεται ότι οι αυξημένες εξαγωγές μας ήταν και πάλι σε ποσοστό άνω του 80% χύμα, ενώ οι πολυάριθμοι (άνω των 120) αλλά μικροί τυποποιητές της Κρήτης, φαίνεται ότι ελάχιστα επωφελήθηκαν απο την συγκυρία. Το πόσο ακριβώς εξήγαγαν θα ενδιέφερε να γίνει γνωστό απο τα δικά τους έστω στοιχεία, όπως γίνεται και με τις ανάλογες οργανώσεις στην Ισπανία και Ιταλία.
Και αυτό ενδιαφέρει ιδιαίτερα γιατί όπως πρόεκυψε απο την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ η διάφορα τιμών των εξαγωγών σε χύμα η τυποποιημένο είναι πολύ σημαντικές και υπερβαίνουν το 50% της συνολικής αξίας του εξαγόμενου προϊόντος. Οι μέσες τιμές των εξαγωγών στην Ιταλία (Πιν.1 )που αφορούν, όπως όλοι γνωρίζουν ελαιόλαδο χύμα, ήταν κατά την 7ετια 2009-2015 όση προς 2,65€/κ ενώ οι μέσες τιμές εξαγωγών σε άλλες χώρες όπου αφορούν τυποποιημένο ήταν αυξημένες κατά 50-60!
Επομένως, απαιτείται σοβαρός σχεδιασμός και όχι διαπιστώσεις και ευχολόγια από πλευράς πολιτείας και τυποποιητών για να αυξηθούν οι εξαγωγές σε τυποποιημένο, ώστε να υπάρξει ανάλογο οικονομικό όφελος για το νησί.
Και πρέπει να σημειώσουμε ότι σε μια τέτοια εξέλιξη πρέπει να μετάσχουν και οι παραγωγοί με την διάθεση του προϊόντος τους στην διαδικασία τυποποίησης και εξαγωγών για να δικαιούνται μέρος της υπεράξιας των εξαγωγών τυποποιημένου.
*Ο Δρ. Νίκος Μιχελάκης, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. διευκρινίζει ότι τα κείμενα των άρθρων του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μονό μετά απο άδεια του ίδιου. (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)