’ 

20-10-10.Καλλικρατική αναδόμηση στην αγορά Ελαιολάδου

Η ανεξέλεγκτη προσφορά στα μεγαθήρια των διεθνών μονοπωλίων πρέπει να συγκεντρωθεί σε λιγότερες απο 10 μεγάλες μονάδες στην Κρήτη.

Η νέα σοδειά ελαιολάδου βρίσκεται’  πλέον «επί θύραις» και η αγωνία των ελαιοπαραγωγών φαίνεται να’ ’ κορυφώνεται και να ’ επικεντρώνεται περισσότερο στις εξελίξεις που θα υπάρξουν ’ στις τιμές απο ότι στο πόσο μεγάλη θα είναι η ποσότητα και πόσο καλή θα είναι η ποιότητα του προϊόντος!

Αυτό’  συμβαίνει γιατί’  όπως ’ η’  πείρα των τελευταίων ετών έχει δείξει, ’ η ποσότητα αλλά και η ποιότητα’  για τις οποίες καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες οι’  παραγωγοί, κινδυνεύουν να απαξιωθούν’  απο τις τιμές που θα ’ διαμορφωθούν στην αγορά, αφού τα τελευταία χρόνια οι μέσες τιμές του εξαιρετικού παρθένου οξύτητας μέχρι 0,8 βαθμών, ’ έχουν κατρακυλήσει σε επίπεδα κάτω του 1,85 ευρώ, τιμή που σαφώς δεν καλύπτει το ’ κόστος παραγωγής.

Και αιτία βασική για την όλη κατάσταση’  είναι προφανώς’  οι δομές, ’ οι διαπλοκές, οι αδιαφάνειες ’ και’  οι παρασιτισμοί που έχουν διαμορφωθεί σε όλο το φάσμα της αγοράς από την ’ παραγωγή μέχρι την’  κατανάλωση ’ και βέβαια’  στο τμήμα’  της’  διακίνησης από την παραγωγή μέχρι την’  τυποποίηση που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους παραγωγούς.

Τα διεθνή ολιγοπώλια και’  η διάσπαση της’  αγοράς’ 

Οπωσδήποτε, κυρίαρχο ρόλο στην διαμόρφωση των τιμών ελαιολάδου χύμα ασφαλώς ασκούν οι λίγες μεγάλες διεθνείς αγροδιατροφικές αλυσίδες οι οποίες’  ’ ελέγχουν το 70-80 % της παγκόσμιας αγοράς και λειτουργώντας σαν ’ ολιγοπώλια ’ καθορίζουν τις τιμές, χωρίς κανένα ανταγωνισμό μεταξύ τους,’  όσο μπορούν χαμηλότερες.

Ωστόσο, μέτρα από την πλευρά της ΕΕ στις επιχειρήσεις’  αυτές, με τις παρούσες συνθήκες, δεν θα πρέπει να αναμένονται, ενώ’  αντιστάσεις’  από την πλευρά των παραγωγών στην προσφορά του προϊόντος, με την σημερινή ’ διάρθρωση της ’ εσωτερικής μας αγοράς, δεν φαίνονται εφικτές.

’ Όπως είναι γνωστο, η εσωτερική μας αγορα στην’  Κρήτη, περιλαμβανει περισσοτέρους απο 600 ενδιάμεσους πωλητές’  μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται κυριως Ιδιωτικά και Συν/κά Ελαιοτριβεία, και λιγες ’ Ενώσεις και’ ’  Χονδρέμποροι.

Τα Ελαιοτριβεία, που ανερχονται σε 560, συνήθως ’ πωλούν ( κόβουν) το ελαιόλαδο μετά απο συνεννόηση με τους παραγωγούς, ’ αλλά δεν ’ λείπουν’  ως φαίνεται και οι περιπτώσεις που πωλήσεις γίνονται και χωρίς συνεννόηση, καθώς και περιπτώσεις αδυναμίας εξόφλησης η και περιπτώσεις’  πτώχευσης ’ ελαιουργείων. Οι πωλήσεις από τα ελαιοτριβεία’  γίνονται σε ποσότητες βυτίων (25-30 τόνων), ’ συνήθως με τιμολόγια τρίτων, ενώ η πληρωμή γίνεται είτε άμεσα, ’ είτε με επιταγές σε μεταγενέστερο χρόνο.

Με τον τρόπο αυτό στην πράξη το ελαιόλαδο προσφέρεται,’  χωρίς να ’ γίνεται καμιά διαπραγμάτευση αφού οι ενδιάμεσοι απολαμβάνουν τις προμήθειες τους’  μάλλον ανεξάρτητα απο τις τιμές και αρκετές φορές οι πωλήσεις γίνονται και κάτω απο την πίεση να αδειάσουν οι δεξαμενές. Έτσι, οι τιμές που διαμορφώνονται δεν είναι οπωσδήποτε οι καλύτερες για τους ελαιοπαραγωγούς!

Ωστόσο, σε λίγες περιπτώσεις Συν/κων Οργανώσεων όπου το ελαιόλαδο πωλείται σε μεγάλες ποσότητες με διαγωνισμούς, οι τιμές που επιτυγχάνονται είναι σαφώς υψηλότερες κατά 20-40 λεπτά, όπως παρατηρήθηκε φέτος στις’  περιπτώσεις των Συνεταιρισμών Κριτσάς, Παπαγιαννάδων, Γαργαλιάνων (Πελοποννήσου)’  καθώς και των Ενώσεων, Λακωνίας, Μεσσηνίας που με διαγωνισμούς εξασφάλισαν τιμές μέχρι και 2,40-2,55 ευρώ ανά κιλό.

Η’  μορφή της ’ αναδόμησης της αγοράς

Υπάρχει επομένως θέμα αναδόμησης της εσωτερικής μας αγοράς που ασφαλως πρέπει να έχει Καλλικρατική μορφή ώστε να επιτρέψει την συγκέντρωση της προσφοράς σε μικρό αριθμό μεγάλων μονάδων σε όλη την Κρητη.

’ Οι πωλητές ελαιολάδου στην Κρητη’  που συνολικά ανέρχονται σήμερα σε περίπου’  600 (560 Ελαιουργεία + 10 ΕΑΣ’  + 30 Έμποροι)’  πρέπει να βρεθεί τρόπος, προς ’ το συμφέρον το δικό τους και των ελαιοπαραγωγών να συγχωνευτούν’  σε 10 το πολύ μονάδες σε όλη την Κρητη, ’ ώστε’  κάθε μια ’ να έχει δυναμικότητα περίπου 10 χιλ. τόνων.’ 

Οι εταιρικοί’  τύποι της μεταξύ τους συγχώνευσης’ ’  μπορεί να προταθούν απο ειδικούς’  και φυσικά να βασιστούν σε μορφές που να επιτρέπουν ελέγχους, να διασφαλίζουν την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία τους ’ και κυρίως ’ να εμπνέουν εμπιστοσύνη στους’  εταίρους ’ και στους παραγωγούς.

Και οι νέες αυτές μονάδες οπωσδήποτε θα πρέπει,’ ’  με δεδομένες της σημερινές συνθήκες αλλά και της προοπτικές που υπάρχουν, να περιλαμβάνουν στους σχεδιασμούς τους, διάθεση ελαιόλαδου και ’ χύμα αλλά και τυποποιημένου. Και προφανώς υπόψη πρέπει να ληφθούν και να αξιοποιηθούν και οι σχολάζουσες σήμερα ’ μονάδες, Συν/κες η ιδιωτικές που διαθέτουν’ ’  σύγχρονες αποθήκες και τυποποιητήρια.

Οπωσδήποτε σημαντικό’  πλεονέκτημα’  στις μονάδες αυτές θα πρέπει να είναι η αξιοποίηση των’  ποσοτήτων του προϊόντος’  που διατηρούνται αποθηκευμένες’  και επομένως αποτελούν ένα’  κεφάλαιο που σχολάζει άτοκο. Ηδη καποιες συζητήσεις γίνονται αλλα δεν ξερουμε αν τελεσφορήσουν.

Βεβαια για μια τέτοια αναδόμηση της αγοράς, θα απαιτηθούν οπωσδήποτε μπροσταρηδες και κεφάλαια. Γιαυτο ’ δεν θα πρέπει να αποκλειστεί ο ρόλος και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ούτε βέβαια και ο ρόλος της Πολιτείας απο την άποψη της αξιοποίησης αναπτυξιακών νόμων η και επιχορηγήσεων.’