’ 

Δύσβατοι ’ οι δρόμοι του λαδιού στην Κίνα!

Παρά τους επαίνους των Ηγετών της Κίνας και τις δηλώσεις των παραγόντων της Ελληνικής πλευράς!

 

Προοπτικές του Ελληνικού Ελαιολάδου στην αγορά της Κίνας, οπωσδήποτε υπάρχουν, ’ αλλά δεν φαίνεται να εξασφαλίζονται μόνο από τις επαινετικές δηλώσεις των ηγετών της Κίνας’  για το Κρητικό ελαιόλαδο και ούτε βέβαια από τις δηλώσεις για άνοιγμα της αγοράς και εξαγωγές στην Κίνα των πολιτικών και αυτοδιοικήτων παραγόντων της ελληνικής πλευράς.

Η μελέτη των στοιχείων της Κινεζικής αγοράς και των εξαγωγών ελαιόλαδου καυτή δείχνουν ότι οι δρόμοι του λαδιού στην Κίνα είναι’  δύσβατοι και πολλά πρέπει να γίνουν και από την πλευρά της Κίνας αλλά και από την πλευρά της χώρας μας, πέραν από τις ανταλλαγές επισκέψεων και τις φιλοφρονήσεων,’  για να υπάρξει κάποιο’  αξιόλογο θετικό αποτέλεσμα.

Γιατί, βέβαια ’ η δήλωση του Κινέζου πρωθυπουργού Γουέν Τζιαμπάο, στην ομιλία του στη Ελληνική Βουλή ότι « δοκίμασε ψωμί βουτηγμένο μέσα σε ελαιόλαδο και διαπίστωσε ότι έχει πολύ καλή γεύση" χαροποίησε’  ιδιαίτερα ’ και’  οπωσδήποτε η’  ευρύτατη προβολή του θέματος από τα ’ έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ δημιούργησε ’ για άλλη μια φορά κάποιες νέες ’ κρυφές ’ ελπίδες στους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς. Ωστόσο οι ελπίδες αυτές είναι αρκετά συγκροτημένες γιατί τελευταία, ’ αρκετές φορές έχουν ακουστεί παρόμοιες δηλώσεις αλλά αποτέλεσμα ουσιαστικό δεν ’ φάνηκε.

’ Πράγματι, τα τελευταία δέκα χρόνια, από την’  μεγάλη’  χώρα’  του Κομφούκιου ήρθαν στην Ελλάδα ο’  Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και τώρα ο Πρωθυπουργός της, ’ ενώ παράλληλα δύο Έλληνες πρωθυπουργοί επισκέφθηκαν την Κίνα. Και σε όλες τις περιπτώσεις παρά το ότι οι στρατηγικοί’  στόχοι’  των επισκέψεων ήταν’  σίγουρα άλλοι,’ ’  σημείο αναφοράς και επαίνων ήταν ’ πάντα και το ελαιόλαδο!’ ’ ’  ’ ’ 

Έτσι και σήμερα παρόμοιες ’ δηλώσεις ’ κατακλύζουν τα μέσα ενημέρωσης με τον ’ Πρωθυπουργό Γουέν Τζιαμπάο να υμνεί το ελληνικό ελαιόλαδο αλλά για το αποτέλεσμα μάλλον πρέπει να είμαστε προσγειωμένοι!

Ωστόσο από την άλλη πλευρά η Κίνα πράγματι δεν παύει να αποτελεί’  μια’  μεγάλη αναδυόμενη αγορά η οποία ασφαλώς και για το ελαιόλαδο μπορεί να παίξει κάποιο σημαντικό ρόλο στο μέλλον. Γιαυτό σωστό είναι να την’  εξετάσουμε με σοβαρότητα και σε βάθος ώστε να γνωρίζουμε και τι πρέπει να πράξουμε αλλά και τι ακριβώς μπορεί να αναμένουμε.

Μια μικρή εικόνα της κατάστασης της χώρας, ως αγοράς ελαιόλαδου , δίδεται συνοπτικά στην συνέχεια’  με βάση στοιχεία που επιλέχτηκαν’  από εκθέσεις της Πρεσβείας μας στην Κίνα και άλλες πηγές.

Χαμηλές’ ’ οι εισαγωγές ελαιολάδου στην Κίνα

Όπως ’ φαίνεται’  από τα στατιστικά στοιχεία’  της Κίνας, παρά τον συνεχώς προβαλλόμενο τεράστιο πληθυσμό’  της χώρας, η κατανάλωση της σε ’ ελαιόλαδο γενικά’  βρίσκεται ακόμα σε απελπιστικά χαμηλά επίπεδα.

Βέβαια οι συνολικές εισαγωγές ελαιολάδου της Κίνας (παρθένο, εξαιρετικά παρθένο, πυρηνέλαιο και άλλες κατηγορίες) από το 2001 και μετά ’ έχουν’  παρουσιάσει μια ’ σημαντική αύξηση ’ φθάνοντας το 2006 τους 7.635 τόνους και το 2007 τους’  ’ 12.990 τόνους.

Ωστόσο από τις ποσότητες αυτές το εξαιρετικό παρθένο που ενδιαφέρει την χώρα μας είναι μόνο’  44%’  ’ Το 2007 οι συνολικές εισαγωγές της Κίνας ’ σε τυποποιημένο παρθένο ελαιόλαδο (Σχ.1) ήταν μόλις 6 χιλ. τόνους και από το αυτό ’ μόλις 600 τόνοι, (περίπου το 10% ) ’ ήταν Ελληνικό! Δηλαδή η συνολική κατανάλωση της χώρας σε εξαιρετικό παρθένο λάδι καλύπτεται από την παραγωγή της περιοχής μιας ’ Ένωσης της Κρήτης η δε κατανάλωση Ελληνικού λαδιού ’ καλύπτεται από την παραγωγή ενός απλού Συν/σμού η ενός ’ καλού ιδιωτικού Ελαιοτριβείου!

’ Επομένως, τα μεγέθη αυτα είναι απελπιστικά χαμηλά και δεν δικαιολογούν θριαμβολογίες από καμιά πλευρά.

Εξάλλου, ’ η’  παραγωγή ελαιολάδου στην Κίνα είναι πολύ μικρή, μόλις 20-30 τόνους τον χρόνο ’ και αντιστοιχεί μόλις στο ’ 0,4% του εισαγόμενου ελαιολάδου.

Η καλλιέργεια της ελιάς στην’  χώρα, παρά τις πολυετείς προσπάθειες των Κινέζων να την αναπτύξουν και τις συνεργασίες επιστημόνων τους με ιδρύματα της Ισπανίας , Ιταλίας αλλά και το δικό μας Ινστιτούτο Ελιας από 1996, ’ δεν φαίνεται’  εφικτή, ’ κυρίως για λόγω μη ευνοϊκών’  κλιματικών συνθηκών.’ ’ ’ 

Οι Χρήσεις του’  ελαιολάδου’  στην’  Κίνα

Τα ’ λάδια που καταναλώνονται στην Κινεζική αγορά, σύμφωνα με εκθέσεις της Πρεσβείας μας είναι κατά βάση σπορέλαια. Το ελαιόλαδο ήταν ’ γνωστό από παλιά στην Κίνα, ως ένα προϊόν με θεραπευτικές και καλλυντικές ιδιότητες και ’ μόλις τα τελευταία χρόνια εκτιμήθηκε’  για τη διατροφική του αξία και τη συμβολή του στην υγιεινή διατροφή.

Το ελαιόλαδο ’ ως ’ μαγειρικό λάδι ’ χρησιμοποιείται κυρίως ’ από τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα και μορφωτικό επίπεδο και τα εστιατόρια με δυτική κουζίνα καθώς και τα εστιατόρια διεθνών αλυσίδων ξενοδοχείων. Αντίθετα, στα εστιατόρια με παραδοσιακή κινεζική κουζίνα χρησιμοποιείται κατά κόρον το σογιέλαιο.

Κύριος ’ παράγοντας που επηρεάζει την γενικότερη εξέλιξη της αγοράς ελαιολάδου είναι, βασικά, η τιμή του’  αφού συνδέεται’  άμεσα με το χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα του μεσου καταναλωτή.

Σημαντικός όμως παράγοντας είναι και η μη ’ διάθεση των νοικοκυριών ’ της Κίνας να αλλάξουν τις ’ παραδοσιακές διατροφικές τους συνήθειες. Έτσι, για ’ τον μέσο καταναλωτή, καθοριστικό ρόλο παίζει και η σχετική ενημέρωση και πληροφόρηση από τα ΜΜΕ, τους εισαγωγείς ελαιολάδου καθώς και τους εξαγωγείς των χωρών προέλευσης του ελαιολάδου.

Πάντως, το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, πωλείται προς το παρόν, περισσότερο στα εστιατόρια πολυτελών ξενοδοχείων, τα εστιατόρια δυτικής κουζίνας, τις διεθνείς αλυσίδες υπερκαταστημάτων και σούπερ μάρκετ και τα τοπικά σούπερ μάρκετ και καταστήματα τροφίμων που απευθύνονται σε αλλοδαπούς που διαμένουν στην Κίνα καθώς και ’ σε Κινέζους που έχουν ζήσει στο εξωτερικό και έχουν υιοθετήσει ορισμένες δυτικές καταναλωτικές συνήθειες όπως και ’ σε Κινέζους’  υψηλής εισοδηματικής τάξης.’ ’ 

Το ελαιόλαδο’  πολυτέλεια’ ’ ’ μόνο για’ λίγους πλούσιους

Η τιμή του ελαιολάδου θεωρείται πολύ υψηλή’  για τον μέσο Κινέζο καταναλωτή..

Οι τιμές του τυποποιημένου ελαιόλαδου στα Κινεζικά σούπερ μάρκετ κυμαίνονται ανάλογα με την χωρά προέλευσης ’ και’  την’  φήμη ’ της ετικέτας από 7-14 ευρώ/λίτρο.

Το ελαιόλαδο πωλείται κατά βάση στα Ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ ενώ ’ στα Κινεζικά σούπερ μάρκετ η παρουσία του ελαιολάδου είναι, γενικά, μικρή ενώ κυρίαρχη είναι η παρουσία των’  σπορέλαιων με πρώτο το σογιέλαιο που καταλαμβάνει τουλάχιστον δύο εκτεταμένες σειρές στα ράφια τους.

Έτσι, το εξαιρετικό παρθένο’  ελαιόλαδο απευθύνεται κυρίως στους Ευρωπαίους και Αμερικανούς κατοίκους της Κίνας και στους πολύ πλούσιους Κινέζους οι οποίοι όμως δεν φαίνεται να είναι πάρα πολλοί.’ 

Το πραγματικό διαθέσιμο ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα στις αστικές περιοχές ήταν το 2008,’  15.781 Γουάν (περίπου 1700 Ευρώ) ενώ κατά πολύ χαμηλότερο’  περίπου στο 1/3 ήταν στις αγροτικές περιοχές. Δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα του μέσου Κινέζου ’ είναι περίπου’ ’  150 ευρώ τον μήνα, ’ ποσό που του δεν αφήνει περιθώρια προοπτικών για να γίνει καταναλωτής ελαιόλαδου στο εγγύς μέλλον.

Επομένως η κατανάλωση ελαιόλαδου σήμερα στην χώρα του Κομφούκιου’  αποτελεί πολυτέλεια των πλούσιων Κινέζων και των Ευρωπαίων και Αμερικανών κατοίκων της χώρας.

’ Και σύμφωνα με την Hurun Rich List ’ στην Κίνα ζουν ’ σήμερα 825.000 άτομα με περιουσία ’ πάνω από 10 εκατομ. Γιουάν δηλαδή ’ 1,1εκατ.Ευρω κάθε ένας, πράγμα που σημαίνει ότι η ’ οι ’ πλούσιοι αυτής της τάξης είναι μόλις το 0,06% του πληθυσμού της χώρας.

’ ’  Από πλευράς χωροταξικής κατανομής των πλουσίων, πρώτη ’ έρχεται η περιοχή του Πεκίνου με 143.000 άτομα και ακολουθούν η επαρχία Καντόνα με 137.000 άτομα και η Σαγκάη με 116.000 άτομα. Και οι τρεις περιοχές ’ αυτές μαζί συγκεντρώνουν το 48% των’  πλουσίων ατόμων.

Συγκριτικά με άλλες χώρες, οι πλούσιοι καταναλωτές στην Κίνα είναι ηλικιακά, κατά μέσο όρο, 20 χρόνια νεότεροι απ'ότι στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία. Το 80% είναι κάτω των 45 ετών, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία είναι 30% και 19%.

Πάντως, οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, στο τέλος του 2008, έφτασαν το μεγαλειώδες ποσό των 22,2 τρις Γιουάν αφού ’ αυξηθήκαν κατά 25,7% σε σχέση με το 2007 και το ποσοστό ανεργίας ’ έφθασε ’ το 2008 επίσημα στο 4,2%’  ενώ το ίδιο έτος δημιουργήθηκαν στις αστικές περιοχές 11,13 εκατομ. νέες θέσεις εργασίας.

Επομένως οι προοπτικές εξέλιξης της χωράς είναι σημαντικές και’  αν συνεχιστούν οι ρυθμοί ανάπτυξης και αύξησης εισοδήματος’  σύντομα’  η χωρά θα αποτελέσει ένα’  σοβαρό μελλοντικό καταναλωτή ελαιόλαδου.’ ’ 

Οι’  εμπορικές απάτες και οι υποκλοπές’  εμπορικών’  σημάτων

’ ’  Το πρόβλημα της εμπορικής εξαπάτησης από ορισμένες Κινεζικές εταιρείες σε βάρος ευρωπαϊκών και ελληνικών, συμφωνα με τωνα με εκθέσεις της Πρεσβείας μας, ’ ’ έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Οι καταγγελίες πληθαίνουν συνεχώς και αφορούν, στην πλειοψηφία τους ’ απάτες που διαπράττονται από συγκεκριμένες Κινεζικές επιχειρήσεις (συχνά ανύπαρκτες), με θύματα ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μικρομεσαίου, κυρίως, μεγέθους.

’ ’ ’  Οι απάτες αυτές συνήθως αφορούν προκαταβολές για ανύπαρκτο εμπόρευμα, η υπηρεσία, αιτήσεις για προσκλήσεις δήθεν εμπορικών αντιπροσώπων ενώ πρόκειται για λαθρομετανάστες, πλαστές ηλεκτρονικές πωλήσεις, αιτήσεις για κάλυψη ανύπαρκτων τελωνειακών εξόδων κ.α.

Από την άλλη πλευρά στην Κίνα είναι σύνηθες το φαινόμενο της αντιγραφής ξένων προϊόντων, ενώ συχνά οι αντιγραφείς κατοχυρώνουν ’ και εμπορικό σήμα η όνομα ίδιο η παρόμοιο με αυτό ξένης εταιρίας. Έτσι, παράγουν και πωλούν νομότυπα για την χώρα τους το αντιγραφόμενο προϊόν όπως συνέβηκε και στην περίπτωση του ελαιολάδου της Σητείας.

Η κατοχύρωση εμπορικού σήματος εντός ΕΕ δεν απολαμβάνει νομικής προστασίας έναντι τρίτων χωρών και δεν συνεπάγεται αυτόματη επέκταση της προστασίας του στην Κίνα. Για να προστατευτεί μια Εταιρία έναντι Κινεζικών που αντιγράφουν τα προϊόντα της , θα πρέπει να γίνουν χρονοβόρες δικαστικές ενέργειες.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

Οπωσδήποτε η δρομολόγηση σχέσεων αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Κίνας σε πολλούς τομείς αλλα και στον τομέα του ελαιολάδου είναι απαραίτητη. Για να επιτευχθεί όμως αυτό ασφαλώς θα πρέπει, σε ότι αφορά το ελαιόλαδο, ’ να γίνουν’  πολλά και από τις δυο πλευρές με πρωτοβουλία προφανώς της Ελληνικής’  πλευράς που έχει άμεσο συμφέρον για το Ελαιόλαδο. Και μεταξύ αυτών είναι φανερό ότι πρέπει να περιλαμβάνονται:

•’ ’ ’ ’ ’ ’ ’ ’  Κατάρτιση σχεδίου προώθησης και προβολής του Ελληνικού ελαιολάδου στην Κίνα το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει , αντί της ανταλλαγής επισκέψεων επισήμων οργανωμένες εκστρατείες προβολής στην Κίνα, δημιουργία έντυπου και ηλεκτρονικού’  ενημερωτικού υλικού στην Κινεζική γλώσσα, μετακλήσεις, στην Ελλάδα ’ στελεχών του τομέα του Τουρισμού και της Εστίασης, ’ όπως πρακτόρων, μαγείρων , στελεχών εστιατορίων κ.α.

•’ ’ ’ ’ ’ ’ ’ ’ ’ ’  Σύναψη ειδικής διακρατικής συμφωνίας για αγορά ελαιολάδου χύμα από την Κυβέρνηση της Κίνας και προνομιακή δασμολογική μεταχείριση του Ελληνικού’  τυποποιημένου ελαιολάδου στα πλαίσια των συμφωνιών για επενδύσεις στην Ελλάδα που γίνονται τελευταία.

•’ ’ ’ ’ ’ ’ ’ ’ ’ ’  Προτάσεις προς την Κίνα μεσω ΕΕ για εξομάλυνση των γραφειοκρατικών και άλλων ιδιαιτεροτήτων της αγοράς της ώστε να μην κινδυνεύουν οι μικρές δικές μας επιχειρήσεις.